Oorzaken van Angststoornissen

Ligt de Oorzaak van Angst in mijn Jeugd?

Een groot deel van de oorzaken of versterkende factoren gelinkt aan angstproblemen liggen – sorry voor het cliché – inderdaad in het verleden.

Nu, soms zijn deze oorzaken vrij duidelijk aanwijsbaar (bv: een grote en ingrijpende gebeurtenis of verandering in je leven meemaken), maar meestal zijn de oorzaken die geleid hebben tot een angstprobleem een pak vager en moeilijker te vatten.

Dat laatste wil echter niet zeggen dat er geen oorzaken in het verleden zouden liggen. De zoektocht is gewoon niet op een juiste manier ondernomen en te eng gericht op het traceren van ‘grote en duidelijke gebeurtenissen’ die rechtstreeks gelinkt zijn aan de angst van vandaag.

De Oorzaak van Angst? Ik vind er geen!

“Hoe kan dat toch? Ik heb toch nooit problemen gehad met autorijden? Ik ben toch nooit overvallen geweest in een vliegtuig? Ik heb toch altijd een bus durven nemen of mensen durven aanspreken?”

Een rechtstreekse zoektocht brengt dus meestal weinig tot geen zoden aan de dijk. Maar waar moeten we bijvoorbeeld de oorzaken dan wel gaan zoeken?

Wel, in plaats van te blijven graven naar DE GROTE DUIDELIJKE oorzaak, is het relevanter onze schijnwerper even te richten op enkele ruimere thema’s die hebben gespeeld in onze levensloop. Ik heb het daarbij specifiek over de manier waarop mensen met jou en met elkaar zijn omgegaan in het verleden:

  • Voortdurend kritiek of opmerkingen krijgen
  • In een gezin leven waar je je het vijfde wiel aan de wagen hebt gevoeld
  • Op school gepest worden of te maken hebben gekregen met kwetsende leerkrachten
  • Gemanipuleerd worden of emotioneel onder druk worden gezet (uitgesproken of zeer subtiel)
  • Voortdurend tussen ruziënde ouders hebben geleefd (hoeft zelfs niet eens fysieke agressie te zijn geweest, roepen en schelden is even kwetsend en beangstigend)
  • Voor een (psychisch) zieke ouder hebben moeten zorgen
  • Niet aanvaard worden & uitgesloten worden

Hebben één of meerdere thema’s bij jou gespeeld? Dan is het best mogelijk dat die situaties hebben bijgedragen aan je verhoogde gevoeligheid voor angst. Het goede nieuws is dat je hier iets aan kan doen.

De Oorzaak van Angst? Maar Ik Kom Best Wel uit een Goed Gezin

Maar het kan even goed zijn dat je weinig of geen duidelijk afgelijnde gebeurtenissen hebt in je rugzak zitten. Hoe kan het dan dat je klachten hebt ontwikkeld?

Een belangrijke link daarbij om te verkennen aan welke belangrijke behoeften niet is voldaan. of nog: welke positieve zaken heb je misschien gemist vroeger die je nodig had om een veilige hechtingsbasis te ontwikkelen?

Enkele voorbeelden:

  • Onvoldoende verbondenheid, liefde, ondersteuning en positieve aanmoediging
  • Geen grenzen (‘het maakte allemaal niet uit wat ik deed of niet deed, er was toch nooit iemand thuis’)
  • Geen eigen plaats kunnen/mogen hebben en nooit jezelf kunnen/mogen zijn
  • Geen klankbord hebben gehad voor je gevoelens …
  • Niet zelfstandig dingen mogen ondernemen
  • Gebrek aan spontaniteit, lichtheid, speelsheid …

De Oorzaak van Angst? Vele Kleine Druppeltjes ...

Bovenstaande lijst is verre van compleet, maar het geeft je wel al een goed idee rond wat er vaak speelt bij de ontwikkeling van angst.

We hebben trouwens de sterke neiging om de impact van deze oorzaken te minimaliseren. Immers: “waar klagen wij allemaal toch over? We zijn toch niet als kindsoldaat overgeleverd geweest? En … iedereen maakt toch al eens wat dingen mee?”

Maar ik kan je verzekeren … de impact van vele kleine druppeltjes doet uiteindelijk ook de emmer overlopen … en of die emmer nu overloopt van een éénmalige bankoverval, of van het jarenlang leven in een bepaald familiesysteem … vol is vol.

Ligt de Oorzaak van Angst in het Verleden? Een genuanceerde conclusie!

Wil ik nu met dit artikel zeggen dat de oorzaken van angst altijd en overal in het verleden liggen? Neen, natuurlijk niet. Bij iedere persoon dient apart te worden gekeken wat zijn/haar angst onderhoudt. In enkele gevallen zijn er namelijk aanwijsbare medische redenen voor het plots opkomen van angst. Eenvoudige, medische opvolging zorgt dan voor mirakelen waar een psycholoog niks kan tegen beginnen.

Daarnaast zijn er mensen die kort in hun leven angst ontwikkelen, naar aanleiding van een intense periode in hun leven. Dat bestaat ook!

Echter, bij een groot pak van de mensen liggen de kaarten een pak subtieler en vager. De reden voor die vaagheid is eigenlijk te wijten aan onze tendens om deze oorzaken te negeren en te minimaliseren onder het mom dat ‘iedereen wel eens iets meemaakt’.

Maar hoe je het draait of keert … deze ervaringen kunnen tot op de dag van vandaag een belangrijke invloed uitoefenen en mee het ontstaan of het verergeren van je angst verklaren.

In welke categorie je ook valt, het loont de moeite jezelf de vraag te stellen hoe mensen met jou & je gevoelens zijn omgegaan. Zijn er situaties geweest wanneer je je alleen hebt gevoeld en niet begrepen? Ben je gepest geweest of uitgesloten? Heb je actief dingen mogen ondernemen? Heb je structuur meegekregen of diende je alles alleen uit te vlooien? Heb je het gevoel gehad verantwoordelijk te zijn voor één of meerdere ouders? Voelde je je schuldig toen je alleen ging wonen met je lief?

Heling van angst heeft soms niet veel te maken met het rechtstreeks werken op het symptoom van angst (lees: van die ellendige paniekaanvallen verlost geraken). Soms kan er veel meer vooruitgang geboekt worden door de focus te leggen op hoe je nu op dit moment voor jezelf  en je (emotionele) behoeften zorgt. 

Meer ontdekken over de onderliggende oorzaken van paniekaanvallen of andere angsten? Lees dan zeker even deze blogartikelen …

Succes!

Warme groet
Michel